Wersja polska nglish version
Logo Studia Socjologiczne
Logo PAN Logo UW
Uwaga Autorzy!

Od maja 2024 „Studia Socjologiczne” zmieniają zapis bibliografii. Przechodzimy na standard APA 7. Patrz zakładka „Dla Autorów”.

Paweł Kubicki: Ruchy miejskie w Polsce. Dekada doświadczeń, s. 5–30 (DOI: 10.24425/sts.2019.126150)

Artykuł poświęcony jest analizie procesu formowania i przekształcania się polskich ruchów miejskich. Autor swoje wnioski wyprowadza na bazie projektu badawczego: „Miejskie ruchy społeczne w Polsce”, w ramach którego zrealizował 30 wywiadów pogłębionych z liderami i liderkami ruchów miejskich z różnych miast. W swojej analizie autor wskazuje na dwie fazy rozwoju polskich ruchów miejskich. Pierwszą formacyjną z lat 2007–2014 zorientowaną głównie na kwestię tzw. wynajdywania miejskości oraz drugą po 2014 roku, kiedy to krystalizuje się tożsamość ruchu społecznego i zaczyna on nabierać charakteru politycznego.

Słowa kluczowe: miasto; tożsamość; dyskurs; ruchy społeczne; ruchy miejskie


Pobierz

 

Jacek Kotus, Tomasz Sowada i Michał Rzeszewski: Ponad górne szczeble „drabiny partycypacji”: koncepcja Sherry Arnstein po pięciu dekadach, s. 31–54 (DOI: 10.24425/sts.2019.126151)

W roku 2019 mija pięćdziesiąt lat od opublikowania przez Arnstein tekstu, który stał się jednym z bardziej wpływowych opracowań dotyczących partycypacji społecznej. Autorzy artykułu odnoszą się do niego i stawiają pytanie o kształt „drabiny partycypacji” w kontekście zachowań partycypacyjnych współczesnych wielkomiejskich społeczności lokalnych. Dokonują oni przeglądu stanu wiedzy, formułują konceptualną propozycję rozwinięcia „drabiny” i obrazują swoje rozważania teoretyczne poznańskimi studiami przypadków. Współczesne, złożone strukturalnie i coraz bardziej uświadomione społeczeństwo ruchów społecznych, organizacji pozarządowych, ale i zwykłych obywateli rozciąga, zdaniem autorów, „drabinę partycypacji” w kierunku dendrytu obejmującego swym zasięgiem także formy buntu. Odpowiadając na te kwestie autorzy sformułowali nowe szczeble „drabiny” Arnstein: chaos, przebudzenie, radykalizacja, nieposłuszeństwo obywatelskie oraz bunt, a także podjęli rozważania nad szerszą interpretacją uspołecznienia zarządzania jednostką terytorialną, wychodzącą poza współdecydowanie.

Słowa kluczowe: „drabina partycypacji” Arnstein; partycypacja społeczna; podmiotowość; aktywizm społeczny


Pobierz

 

Maciej Kowalewski: Niejednoznaczna odpowiedź miast na populizm i kryzys demokracji, s. 55–80 (DOI: 10.24425/sts.2019.126154)

Artykuł rozpoczyna się od rekonstrukcji dyskursu o kryzysie demokracji i reakcji wywoływanych przez ten rodzaj narracji. Następnie omówiono ideę protestu miejskiego, wskazując na dwoiste oblicze obywateli miasta i ambiwalentne reakcje miast na zjawisko dekapilaryzacji władzy. Aby ukazać złożoność i różnorodność opisywanego zagadnienia, autor przywołuje przykłady miejskiego populizmu i reakcji na to zjawisko (między innymi w miastach Polski, Kanady, Włoch, Holandii, Niemiec). Autor w tekście wskazuje, że odpowiedź miast na populizm i kryzys demokracji wzmacnia lub osłabia tendencje autorytarne, zarówno w przypadku działań instytucjonalnych (związanych z tworzeniem i realizacją lokalnej polityki), jak i pozainstytucjonalnych (związanych ze sferą aktywizmu mieszkańców).

Słowa kluczowe: miasta; demokracja; populizm; protest


Pobierz

 

Anna Szwed: Typy legitymizacji w wypowiedziach hierarchów Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce na temat gender i praw reprodukcyjnych, s. 81–108 (DOI: 10.24425/sts.2019.126152)

Artykuł poświęcony jest problemowi legitymizacji obecnych w dyskursie Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce wypowiedzi na temat gender i praw reprodukcyjnych z lat 2012–2017. Jego celem jest rekonstrukcja sposobów, w jakie przedstawiciele Kościoła uprawomocniają swoje stanowisko we wspomnianych polach dyskursywnych oraz odpowiedź na pytanie o rolę, jaką pełni wykorzystanie zróżnicowanych legitymizacji o charakterze religijnym i świeckim w kontekście obecności Kościoła w sferze publicznej. Prezentowane dane są wynikiem jakościowej analizy treści dokumentów Konferencji Episkopatu Polski oraz publicznych wypowiedzi polskich biskupów, takich jak: wywiady w mediach, kazania, wystąpienia konferencyjne. W warstwie teoretycznej i metodologicznej artykuł odwołuje się do założeń perspektywy społecznego tworzenia rzeczywistości (Berger i Luckmann), koncepcji dyskursywnego konstruowania legitymizacji (van Leeuwen) oraz założeń SKAD (the Sociology of Knowledge Approach to Discourse).

Słowa kluczowe: dyskurs; gender; Kościół rzymskokatolicki; legitymizacje; prawa reprodukcyjne


Pobierz

 

Dorota Hall: Dyskursy o homoseksualności w doświadczeniu kandydatów do duchowieństwa w Kościele rzymskokatolickim, s. 109– 169 (DOI: 10.24425/sts.2019.126149)

Artykuł podejmuje kwestię przenikania się dyskursów o homoseksualności z osobistym doświadczeniem osób, które rozpoznają w sobie pragnienie homoerotyczne. Dotyczy on mężczyzn, którzy zdecydowali się na formację kapłańską, a później odstąpili od studiów seminaryjnych i dziś deklarują się jako homoseksualni lub biseksualni, w większości jako rzymscy katolicy. Pokazuje, że mężczyźni ci na etapie przystępowania do formacji i w jej trakcie ulegali nie tylko wyobrażeniom o homoseksualności kształtowanym przez Kościół rzymskokatolicki, ale także wyobrażeniom obecnym w szerszej przestrzeni dyskursywnej, które w Polsce ostatnich dekad dynamicznie się zmieniały. Związane z seksualnością samorozumienie uczestników badań wchodziło zatem w różne, specyficzne dla danego momentu historycznego, związki z odczuwanym przez nich powołaniem i funkcjonowaniem w społeczności seminaryjnej.

Słowa kluczowe: socjologia religii; homoseksualność; Kościół rzymskokatolicki; seminaria duchowne; powołanie


Pobierz

 

Jakub Niedbalski: Realizowanie ról rodzicielskich i konstruowanie tożsamości rodziców dziecka z niepełnosprawnością intelektualną, s. 135–170 (DOI: 10.24425/sts.2019.126148)

Wśród osób z niepełnosprawnością jest sporo tych, które nie dochodzą do etapu pełnej autonomii pozostając do końca życia zależne od innych. W znacznej mierze są to osoby na stałe przebywające w rodzinie generacyjnej. Pozostanie pod opieką rodziców jest często spotykane w przypadku osób, które charakteryzują się dysfunkcjami umysłowymi. W ramach projektowanego badania starano się przyjrzeć sytuacji rodziców dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Jako materiał badawczy posłużyły osobiste doświadczenia rodziców zebrane w formie wywiadów swobodnych nieustrukturyzowanych. Analizę danych prowadzono zgodnie z zasadami metodologii ugruntowanej. Na podstawie przeprowadzonych badań udało się przedstawić i zrekonstruować przebieg dwóch subprocesów: definiowania ról rodzicielskich i konstruowania tożsamości rodzica dziecka z niepełnosprawnością intelektualną z podaniem ich najważniejszych składowych, wymiarów, a także podejmowanych w ich ramach strategii.

Słowa kluczowe: rodzina; niepełnosprawność; tożsamość; rola społeczna


Pobierz

 

Julia Kubisa: Trzy światy męskiej pracy – stałość i zmiana wzorów w zmaskulinizowanych zawodach, s. 171–196 (DOI: 10.24425/sts.2019.126147)

Artykuł przedstawia eksploracyjne rozpoznanie mechanizmów segregacji zawodowej pod względem płci na rynku pracy na przykładzie wybranych grup zawodowych: strażaków, kurierów i kierowców autobusów. Prowadzona analiza pozwala na zrozumienie czynników wspierających lub osłabiających utrzymywanie się męskich wzorców w tych miejscach pracy i grupach zawodowych. Celem było zbadanie społecznych mechanizmów segregacji na rynku pracy ze względu na płeć przez skoncentrowanie się na męskich doświadczeniach pracy w zawodach zmaskulinizowanych. Doświadczenia mężczyzn analizowano w perspektywie zmieniającego się świata pracy. Efektem jest typologia trzech światów męskiej pracy: grupę zawodową broniącą męskości, grupy zawodowej wyzyskiwanej za pomocą męskości oraz grupy zawodowej nieprzywiązanej do męskości.

Słowa kluczowe: męskości; męska praca; segregacja zawodowa; gender


Pobierz

 

 

***

 

Beatrice Sofia Malengo Miernik: Postprzyjaźń w interdyscyplinarnym ujęciu badawczym s. 197–206 (DOI: 10.24425/sts.2019.126153)


Pobierz

Numer bieżący

Studia Socjologiczne nr 1/2024 (252)